W polskiej nomenklaturze prawniczej używa się zazwyczaj dwóch określeń, dotyczących w mniejszym bądź większym stopniu faktu rozpadu dotychczasowego małżeństwa. Jednym z nich jest omawiany już przez nas rozwód cywilny, drugim – separacja. Czym różnią się obie te sytuacje i która z nich okaże się korzystniejszą zależnie od najróżniejszych sytuacji obu współmałżonków?
Jak już powiedzieliśmy, rozwód to trwałe rozwiązanie małżeństwa na drodze sądowej na wyraźne żądanie obu współmałżonków, którzy udowadniają podczas sprawy rozwodowej, że ich związek faktycznie zmienił się, a ich samych niewiele już ze sobą łączy. Co więcej, sądownie zasądzony rozwód kończy małżeństwo tak samo skutecznie jak unieważnienie małżeństwa lub po prostu – owdowienie.
Czym jest separacja małżeństwa?
Separacja z kolei jest tak zwanym “rozdzieleniem małżonków od stołu i łoża”. Co więcej, separacja może być albo faktyczna, albo jedynie formalna, orzeczona przez odpowiedni sąd. Separacja prawna polega na uchyleniu tak zwanej wspólnoty małżeńskiej, jednakże bez prawa do wstępowania przez jednego z małżonków w kolejny związek małżeński. Istotę separacji reguluje w Polsce Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy. Rozporządzenia tejże ustawy traktują separację jako przesłankę zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Separacji nie można jednakże orzekać w przypadku, kiedy miałyby z tego powodu ucierpieć małoletnie dzieci lub jeśli udzielenie separacji byłoby w jakikolwiek sposób sprzeczne zasadami współżycia społecznego.
Separację orzeka się na zgodny wniosek obu współmałżonków, w przypadku, kiedy nie posiadają oni wspólnych małoletnich dzieci. Orzeczenie takiego stanu ma bardzo podobne konsekwencje jak standardowy rozwód, chociaż ustawa i odpowiednie dokumenty regulujące separację w sposób prawny i ustawodawczy mogą zasądzić nieco inny stan rzeczy. Najważniejszą różnicą jest tutaj z pewnością brak możliwości powrotu jednego z małżonków do swojego poprzedniego nazwiska. W przypadku rozwodu bowiem, jednej ze stron przysługuje prawo (w ciągu trzech miesięcy) do zrzeczenia się nazwiska współmałżonka i powrotu do panieńskiego.
Więcej różnic pomiędzy separacją a rozwodem
Kolejną bardzo ważną różnicą pomiędzy rozwodem a separacją jest wygaśnięcie tak zwanej wspólnoty majątkowej małżonków. W przypadku separacji nie działa także domniemanie pochodzenia od męża matki dziecka, które urodziło się po upływie 300 dni od daty sądownego przyznania stanu separacji. W odróżnieniu od rozwodu, który znosi małżeństwo w sposób trwały, po orzeczeniu separacji możliwym jest powrócenie do stanu małżeńskiego, jednakże tylko na podstawie orzeczenia sądowego. Sąd rozstrzyga również w tym przypadku o przyznaniu władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, warto jednakże pamiętać, iż po zniesieniu separacji skutki takiego orzeczenia ustają.
Jak napisać pozew rozwodowy?
Bez wątpienia, stworzenie poprawnego pozwu rozwodowego nie jest wcale zadaniem łatwym. Dlatego też przybliżamy sprawdzony wzór takiego dokumentu, który oczywiście możemy śmiało modyfikować, według własnych, indywidualnych potrzeb i okoliczności towarzyszących ubieganiu się o rozwód cywilny.
Na początek zajmijmy się pozwem rozwodowym bez orzekania o winie. Jeśli chodzi o wymogi formalne takiego dokumentu, wart pamiętać, aby w prawym górnym rogu umieścić adres właściwego sądu, do którego kierujemy nasze pismo. Dodatkowo, bezpośrednio poniżej należy wpisać obie strony, które będą brały udział w sprawie rozwodowej, mianowicie powoda/powódkę i pozwanego/pozwaną. Obok imienia i nazwiska wpisujemy tutaj także adres zamieszkania obu osób.
Nagłówek “POZEW O ROZWÓD” umieszcza się tradycyjnie na środku. Nagłówek ten należy wyszczególnić dużymi, drukowanymi literami lub pogrubieniem, aby od razu rzucał się w oczy. Następnie, stosując formułę “Wnoszę o…”, wyszczególniamy nasze żądania i oczekiwania względem przebiegu sprawy rozwodowej. Można na przykład zastosować sprawdzone reguły, jak na przykład:
“Wnoszę o rozwiązanie przez rozwód bez orzekania o winie / z orzekaniem o winie małżeństwa powódki/powoda (imię i nazwisko, adres) z pozwanym/pozwaną (imię, nazwisko i adres), które to małżeństwo zostało zawarte w dniu… przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w…, numer aktu małżeństwa…”
Dodatkowo, podczas rozprawy rozwodowej, osoba wnosząca sprawę do sądu, może także powierzać współmałżonkowi wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi. W takim przypadku należy koniecznie zaznaczyć tę klauzulę we wniosku oraz opatrzyć ją datami urodzenia każdego ze wspólnych dzieci. Adnotacja taka nie będzie traktowana jako zrzeczenie się władzy rodzicielskiej i opieki nad dziećmi, jednakże wskaże ona Sądowi, który z rodziców powinien zająć się dziećmi, a co do którego nałożyć odpowiedni obowiązek alimentacyjny.
A co w przypadku alimentów?
W przypadku ubiegania się o alimenty należy zastosować następującą formułę: “Wnoszę o zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniego dziecka kwoty … miesięcznie tytułem częściowego ponoszenia przez niego kosztów utrzymania i wychowania dziecka, przy czym kwota ta ma być płatna do dnia … każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki”.
Pozew rozwodowy musi być zaopatrzony również uzasadnieniem, które poświadcza całkowity rozpad dotychczasowego małżeństwa. Należy w tym miejscu szczegółowo, ale chronologicznie i logicznie przybliżyć Sądowi sytuacje rodzinną i rodzaj pożycia, wraz ze wszelkimi problemami pomiędzy współmałżonkami oraz ich znacznym oddaleniem sięod siebie na wskutek różnego rodzaju wydarzeń.