Dozór elektroniczny to alternatywa dla tradycyjnego odbywania kary pozbawienia wolności. System ten wprowadzono z myślą o łagodniejszych przypadkach przestępstw, umożliwiając skazanym resocjalizację poza zakładem karnym. Jak dokładnie działa ten system, kto może z niego skorzystać i dlaczego coraz częściej się go stosuje? Sprawdź szczegóły.
Czym jest dozór elektroniczny?
Dozór elektroniczny to środek wykonywania kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym, który polega na stałym monitorowaniu miejsca pobytu skazanego za pomocą specjalnych urządzeń elektronicznych. System opiera się na nadajniku (zakładanym na nogę), odbiorniku zamontowanym w miejscu zamieszkania oraz centrali nadzoru.
Skazany odbywa karę w domu, ale musi przestrzegać ściśle określonych zasad – np. przebywania w miejscu zamieszkania w określonych godzinach, zakazu kontaktu z określonymi osobami lub nakazu pracy.
Kiedy można uzyskać pozwolenie na dozór elektroniczny?
Aby skorzystać z tej formy odbywania kary, należy spełnić kilka warunków:
- kara pozbawienia wolności nie może przekraczać 1 roku i 6 miesięcy,
- skazany musi mieć stałe miejsce zamieszkania,
- osoba skazana musi wyrazić zgodę na odbywanie kary w tym systemie,
- domownicy muszą także wyrazić zgodę na obecność osoby objętej dozorem w miejscu zamieszkania,
- odbycie kary w tej formie nie może zagrażać bezpieczeństwu porządku publicznego ani bezpieczeństwu pokrzywdzonego.
Wniosek o dozór elektroniczny składa się do sądu penitencjarnego. Może to zrobić sam skazany, jego obrońca, kurator sądowy lub prokurator.
Jak funkcjonuje system dozoru elektronicznego?
System działa dzięki nowoczesnym technologiom teleinformatycznym. Skazany otrzymuje elektroniczną opaskę, najczęściej zakładaną na kostkę, która przekazuje informacje o jego lokalizacji. Urządzenie jest wodoodporne i lekkie, a jego zdjęcie lub uszkodzenie skutkuje natychmiastowym alarmem.
W domu montowany jest specjalny odbiornik, który komunikuje się z opaską oraz z centralą monitoringu. Dzięki temu służby mogą w czasie rzeczywistym nadzorować, czy skazany przebywa we wskazanym miejscu w określonych godzinach.
Skazany może mieć ustalony harmonogram – np. godziny pracy, zajęcia terapeutyczne, naukę czy wizyty u kuratora – ale poza nimi musi przebywać w miejscu dozoru.
Jak dozór elektroniczny wpływa na resocjalizację?
Jednym z głównych celów dozoru elektronicznego jest umożliwienie skazanemu powrotu do normalnego życia w społeczeństwie, bez konieczności całkowitego odizolowania od bliskich czy środowiska zawodowego. Przebywanie w domu umożliwia:
- kontynuowanie pracy zawodowej lub nauki,
- utrzymywanie kontaktu z rodziną i bliskimi,
- podejmowanie terapii i działań resocjalizacyjnych w środowisku naturalnym.
Takie podejście sprzyja procesowi reedukacji i reintegracji społecznej, zmniejszając ryzyko powrotu do przestępstwa po zakończeniu kary.
Jakie korzyści przynosi dozór elektroniczny?
Zastosowanie systemu dozoru elektronicznego niesie ze sobą szereg korzyści – zarówno dla skazanych, jak i dla państwa oraz społeczeństwa. Do najważniejszych z nich należą:
- zmniejszenie kosztów utrzymania więźniów – koszt dozoru elektronicznego jest znacznie niższy niż pobyt w zakładzie karnym,
- odciążenie systemu penitencjarnego – zwłaszcza w obliczu przeludnienia więzień,
- zachowanie więzi rodzinnych i możliwość wychowywania dzieci przez skazanego,
- zmniejszenie ryzyka demoralizacji – brak kontaktu z bardziej zdemoralizowanymi współosadzonymi,
- większa motywacja do zmiany – skazany ma szansę udowodnić, że potrafi funkcjonować w społeczeństwie.
Podsumowanie
Dozór elektroniczny to nowoczesna forma odbywania kary pozbawienia wolności, która sprzyja skuteczniejszej resocjalizacji, redukuje koszty dla państwa i umożliwia skazanemu zachowanie normalnych relacji społecznych. Dzięki zastosowaniu technologii i odpowiednich procedur, system ten staje się coraz popularniejszy i postrzegany jako realna alternatywa dla klasycznego więzienia – zwłaszcza w przypadku osób, które dopuściły się mniej poważnych przestępstw i chcą podjąć próbę zmiany swojego życia.