Reforma edukacji podjęta w 2017 roku wprowadziła zmiany nie tylko w podstawach programowych i programach nauczania, ale przede wszystkim w strukturze systemu edukacji i jej organizacji. Efektem tych działań były zmiany wprowadzone w edukacji dorosłych, uwzględniające ich potrzeby w zakresie form kształcenia. Wprowadzono między innymi takie formy jak: kwalifikacyjny kurs zawodowy, czy kursy umiejętności zawodowych, które zastąpiły kształcenie w szkołach zawodowych i technikach dla dorosłych. Obecnie funkcjonują następujące szkoły dla dorosłych: ośmioletnie szkoły podstawowe, szkoły ponadpodstawowe takie jak: czteroletnie licea ogólnokształcące, 2,5-letnie szkoły policealne dla osób posiadających wykształcenie średnie lub średnie branżowe. W szkole dla dorosłych kształcenie odbywa się w formie stacjonarnej lub zaocznej.

Szkoły podstawowe dla dorosłych

Szkoły podstawowe dla dorosłych przeznaczone są dla osób, które ukończyły 18 rok życia lub ukończą 18 lat w roku kalendarzowym, w którym podejmują naukę w tego typu szkole. Od roku 2017, czyli od wprowadzenia reformy edukacji systematycznie rosła liczba szkół podstawowych dla dorosłych, co wiązało się z systematycznym procesem przekształcania gimnazjów dla dorosłych w szkoły podstawowe dla osób po 18 roku życia.  Ocenia się, że przyczyniły się one do zlikwidowania analfabetyzmu wśród dorosłych, to jednak ich poziom kształcenia pozostaje bardzo niski, na co wskazują badania.

Gimnazja dla dorosłych

Od 2017 roku, czyli od wprowadzenia reformy edukacji zaczął się proces przekształcania dotychczasowych gimnazjów dla dorosłych w szkoły podstawowe dla dorosłych. Uczniowie, którym nie udało się do roku 2020 ukończyć tego typu szkoły, mieli możliwość kontynuowania nauki w szkole podstawowej dla dorosłych. Przepisy oświatowe przewidziały możliwość przekształcania gimnazjów dla dorosłych w szkoły podstawowe lub w trzyletnie licea ogólnokształcące dla dorosłych.

Licea dla dorosłych

Licea dla dorosłych przeznaczone są dla osób pełnoletnich, które ukończyły gimnazjum lub szkołę podstawową. Mają one możliwość zdobycia w nich średniego wykształcenia i kontynuowania edukacji w szkole policealnej lub po zdaniu matury w szkole wyższej.  Naukę w niej przez okres dwóch lat mogą podjąć również absolwenci szkół zawodowych. Liceum ogólnokształcące dla dorosłych jest podstawą do kontynuowania nauki i zdobycia zawodu, na przykład w szkole policealnej.

Szkoły policealne dla dorosłych

Szkoły policealne dla dorosłych przeznaczone jest dla osób, które ukończyły szkołę średnią i pragną nadal kształcić się, ale w konkretnym zawodzie. Nauka trwająca od dwóch do czterech semestrów pozwala absolwentom tego typu placówki edukacyjnej uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie. Do podjęcia nauki w tego typu szkole nie jest wymagana matura. Wystarczy przedłożyć świadectwo ukończenia szkoły średniej. Absolwenci szkół średnich bez matury mogą kontynuować w nich naukę i zdobyć konkretny zawód.

Kształcenie ustawiczne dla dorosłych w publicznych placówkach

W polskim systemie oświaty funkcjonują jeszcze Centra Kształcenia Ustawicznego, które prowadzą kwalifikacyjne kursy zawodowe, kursy umiejętności zawodowych oraz kompetencji ogólnych oraz wiele innych, umożliwiających osobom dorosłym zdobycie kwalifikacji do wykonywania konkretnego zawodu. Centra Kształcenia Ustawicznego prowadzą także zajęcia praktyczne dla uczniów tych szkół, które prowadzą kształcenie zawodowe. Zajmują się również prowadzeniem zajęć uzupełniających dla młodocianych pracowników. Do ich zadań należy współpraca z pracodawcami, a także urzędami pracy oraz innymi ośrodkami prowadzącymi kształcenie zawodowe w celu zapewnienia szerokiej oferty edukacyjnej w różnych zawodach dla zapewnienia fachowców potrzebnych na rynku pracy. Kolejnym zadaniem Centrów Kształcenia Ustawicznego jest współpraca z placówkami zajmującymi się doskonaleniem nauczycieli w trudnym zadaniu wspierania nauczycieli zawodu placówek oświatowych, kształcących w różnych branżach.

Instytucje prowadzące szkolenia dla dorosłych

Instytucje szkoleniowe zajmujące się edukacją osób dorosłych są zapisane w specjalnym Rejestrze Instytucji Szkoleniowych, które zajmują się głównie szkoleniem osób bezrobotnych lub poszukujących pracy. W roku 2020 w rejestrze RIS znajdowało się 12041 różnych instytucji, które oferowały osobom poszukującym pracy różne szkolenia. W ofercie znajdowało się niemal 140 tysięcy szkoleń w aż 34 obszarach. W Polsce działają także inne firmy szkoleniowe nie zarejestrowane w RIS. Rynek tego typu usług jest wobec tego bardzo bogaty. Instytucje szkoleniowe prowadzą także działalność doradczą.

Szkolnictwo wyższe

W ramach kształcenia ustawicznego w Polsce oferuje się osobom dorosłych edukację na studiach podyplomowych, a w ramach kształcenia specjalistycznego uniwersytety trzeciego wieku lub uniwersytety otwarte. Celem uniwersytetów trzeciego wieku jest nie tylko edukacja osób starszych, ale przede wszystkim ich aktywizacja w celu poprawy jakości życia.

Edukacja osób dorosłych ma zawsze na celu nie tylko zdobycie wykształcenia lub podnoszenie kwalifikacji zawodowych, ale również ich uczestnictwo w życiu społecznym.