Ochrona środowiska naturalnego stała się jednym z priorytetowych działań większych i mniejszych miast w Polsce. Gminy zaczęły angażować się w działania mające na celu realizowanych działań w opracowanym programie ochrony środowiska. Jakie kroki można podjąć w ramach tego programu? Czy konieczne jest opracowanie planu działania, czy dostępne są wszystkie wytyczne?
Zadaniem jednostek samorządowych w Polsce jest opracowanie planu oraz podjęcie działań zgodnych z programem ochrony środowiska. Jakie korzyści może przynieść realizacja poszczególnych planów w ramach programu ochrony środowiska? Do kogo program jest skierowany i jakie są jego wytyczne?
Program ochrony środowiska – co to jest?
Program ochrony środowiska, w skrócie określany jako POŚ na podstawie opracowanego dokumentu pozwala na rozpoczęcie strategicznych działań związanych z zarządzaniem miastem w ramach polityki ochrony środowiska. W programie zawarte powinny zostać wszystkie kroki, jakie podejmą władze miasta nad poprawą środowiska, a także wyznaczone przez nich cele. Polityka środowiskowa jest jednym z najważniejszych elementów zarządzania miastem dla samorządów.
Program ochrony środowiska jest efektem wejścia w życie nowelizacji ustawy Prawo ochrony środowiska. To w tej nowelizacji zmienił się sposób realizacji krajowej ochrony środowiska. W praktyce POŚ sporządza konkretny organ wykonawczy – sejmik wojewódzki, rada powiatu rada gminy.
Opracowany program ochrony środowiska jest opiniowany przez Ministra Środowiska. Celem opracowania programu jest realizacja założeń polityki ochrony środowiska przy pomocy strategicznych dokumentów.
Działania podejmowane w ramach programu ochrony środowiska
Wszelkie działania jakie podejmowane są w Programie ochrony środowiska powinny uwzględniać zrównoważone gospodarowanie przez samorządy zasobami środowiska, a także poprawę jakości jego stanu – w tym stanu powietrza, gospodarowanie odpadami, a także kwestie wodno-kanalizacyjne. Podejmowane działania powinny również przeciwdziałać zmianom klimatycznym, a także zapobiegać klęskom żywiołowym – przede wszystkim powodziom na terenach narażonych. Jednocześnie należy pamiętać, że działania powinny opierać się na obowiązujących przepisach ustawy o ochronie środowiska, a także zasadami, jakie określiła Unia Europejska finansująca w większości projekty.
Korzyści z realizacji programu ochrony środowiska
Korzyści płynące z podejmowanych działań w ramach realizacji programu ochrony środowiska jest wiele. Nie tylko bezpośrednio przyczynia się do poprawy jakości środowiska naturalnego na całym świecie, ale przede wszystkim jest odczuwalne dla mieszkańców poszczególnych miast i gmin. Realizacja programu przynosi korzyści miastu oraz jego mieszkańcom. Dzięki temu możliwa jest poprawa środowiska naturalnego, a także zwiększenie powierzchni terenów zielonych. Dodatkowo poprawie ulegnie również sieć wodociągowa, kanalizacyjna i ciepłownicza, zwiększając tym samym ich wydajność oraz ekologię.
Wytyczne działania, czyli jak wygląda cały program
Projekt POŚ należy opracować według wytycznych, które zostały uwzględnione w nowelizacji ustawy. Najważniejsze, aby program był opisany zwięźle i na temat. W nowelizacji nie określono minimalnej liczby stron czy zakresu działań programu, zatem warto opracować dokument, który jest prosty w odbiorze i zrozumiały dla wszystkich.
Jednocześnie program ochrony środowiska musi być spójny z innymi dokumentami strategicznymi i programowymi. Nie można stworzyć programu, który nie nawiązuje do już wcześnie określonej polityki środowiskowej. W dalszej kolejności twórcy programu powinni konsekwentnie i świadomie stosować terminy, aby całość dokumentu była spójna i łatwa w odczycie. Chodzi przede wszystkim o terminy bezpośrednio związane z odsyłaniem do innych partii dokumentu.
W programie nie może zabraknąć także ram czasowych, w których program będzie realizowany. Określony czas działania pozwoli na skuteczniejsze wprowadzenie programu w życie i podjęcie kroków, które faktycznie mają na celu poprawę jakości stanu środowiska naturalnego.
Kluczowe w opracowywaniu programu jest zastosowanie strategii projektu – SMART. Prawidłowo określone cele powinny być skonkretyzowane, a także możliwe do zrealizowania. Osoby realizujące projekt muszą zaakceptować program, a same cele mają przypisane konkretne wskaźniki. Terminowość również należy do wytycznych opracowywania POŚ.